Waarom, waarom, waarom, waarom, waarom!?
Afgelopen week heb ik een workshop gevolgd bij de Happy Startup School in Groningen. Dit is een organisatie uit de UK, Brighton, die startups helpt om betekenisvol te ondernemen. Drie woorden om de dag te omschrijven: boeiend, heftig, inspirerend.
Een van de methodes die ze gebruiken om je Purpose (de Nederlandse vertaling doel klinkt zo….doelgericht) van je bedrijf helder te krijgen is om steeds een antwoord met Waarom? te beantwoorden, tot je tot de kern van je verhaal komt. Dit is dan je werkelijke doel.
Het dóór blijven vragen om je doelen helder te krijgen komt oorspronkelijk van de Japanse wetenschapper en ondernemer Sakichi Toyoda (de vader van de oprichter van de Toyota autofabrieken). Het heet The 5 Whys (zie titel nieuwsbrief).
De wijze waarop de Japanse onderneming aangestuurd wordt is de inspiratiebron van de hedendaagse, hippe startupcultuur. Zoals lean, six sigma, visgraatmethode en dus de happy canvas. Ook de organisatievorm van Ricardo Semler, één van de meest geciteerde ondernemers, is geïnspireerd op de Toyota-cultuur.
Maar, niets nieuws onder de zon. De socratische methode (van de oude Griekse wijsgeer Socrates, wie kent hem niet) is ook gebaseerd op het doorvragen tot er inzicht komt. Dit heeft hij helaas met zijn dood moeten bekopen. De gevestigde orde zag hem als onruststoker. Dus pas op!
Ja maar, waarom dan?
Weet je nog dat je een klein kind was (of dat jouw kind klein was)? En dat je eindeloos waarom bleef vragen en je ouders zo helemaal gek kon krijgen? Tot ze uiteindelijk zeiden: “Daarom!”.
Sommige ouders zijn iets geduldiger en bleven eindeloos uitleggen hoe het toch komt dat mieren aan de onderkant van de tafel kunnen lopen en andere interessante thema’s voor driejarigen.
Op een gegeven moment stopt het waaromvragen. Komt dit omdat je ouder wordt en dus alles weet, omdat al je vragen op zijn of omdat je nieuwsgierigheid verdwenen is?
Waarom-vragen zijn verkeerd!
Voor veel ouders zijn al die waaromvragen van hun kinderen maar knap lastig. Hebben die kinderen niet iets beters te doen?
Hulpverleners, zoals mediators, psychologen of andersoortige menswetenschappers, hebben geleerd dat dat je nooit “Waarom?” mag vragen als je cliënt iets verteld. Dat kan als een verwijt overkomen. Mensen weten immers niet waarom ze bepaald gedrag vertonen of waarom ze dat zeggen? En als ze iets uitleggen, dan moeten wij hulpverleners dat als de waarheid aannemen.
Oh? En waarom dan wel?
Precies.
Waarom dan wel?
Waarom zijn waaromvragen lastig of zelfs verkeerd? Willen we kinderen niet helpen nieuwsgierig te blijven? Willen we mensen, zeker in lastige situaties, niet leren om kritisch te denken en voor zichzelf op te komen? Word de wereld er niet beter op als we af en toe kritische vragen leren stellen en leren doorvragen? En niet alles zomaar te slikken?
Laat het helder zijn: mensen vinden het doodeng (en dat is het ook) om zeggen wat ze echt dwars zit en wat ze echt vinden. Dus praten we maar een beetje verhullend met elkaar en voorkomen we om over echt lastige thema’s te praten. En vaak weten we het ook niet precies wat er aan de hand is. We willen weer snel over iets anders praten.
Om toch!
Waarom is doorvragen naar de kern van je verhaal dan toch goed? Omdat door vragen zorgt dat we nieuwsgierig blijven naar onszelf en naar elkaar. Het helpt dus om de ander én onszelf beter te begrijpen.
En het helpt je verbeeldingskracht te vergroten (misschien zelfs te hervinden) waardoor je tot meer in staat bent dan je ooit had gedacht. En zo worden de problemen van de 21ste eeuw geen onoverkomelijke problemen maar interessante uitdagingen.
Daarom!
credits: alle afbeeldingen zijn van Willy Verginer
Recente reacties